پکیج دستگاهی است که جایگزین موتورخانه‌های قدیمی شده است. این دستگاه‌های پرفایده همچنین عملکردی مشابه آبگرمکن دارند و آب گرم بهداشتی مورد نیاز را فراهم می‌کنند. اگر چه همچنان در بسیاری از نقاط کشور از موتورخانه و یا حتی از سوخت‌های فسیلی برای ایجاد گرمایش استفاده می‌شود، ولی پکیج‌ها بسیار فراگیر شده و در اکثر ساختمان‌ها نصب و راه‌اندازی شده‌اند. پکیج از قطعات زیادی تشکیل شده است. یک از این قطعات مبدل حرارتی پکیج می‌باشد. این قطعه بخش اصلی ایجاد آب گرم برای پخش شدن در سیستم آبرسانی را برعهده دارد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا مبدل حرارتی پکیج را بررسی نماییم.
یک مقاله در مورد سرویس پکیج بخوانید.
مبدل حرارتی پکیج چیست؟
به طور کلی مبدل حرارتی به قطعه‌ای گفته می‌شود که فرآیند انتقال گرما بین دو یا چند ماده را تسهیل می‌کند. در پکیج حرارت تولید شده از مشعل بوسیله مبدل به آب منتقل می‌شود. آب دورن لوله‌کشی مبدل، بوسیله شعله مشعل گرم می‌شود. مبدل حرارتی پکیج از تعداد زیادی لوله مارپیچ که به وسیله تعداد زیادی تیغه به یکدیگر متصل شده‌اند، تشکیل شده است. این لوله‌ها در برابر شعله مشعل قرار می‌گیرند و گرمای شعله را به آب انتقال می‌دهند. به این لوله‌ها، تبدیل حرارتی گفته می‌شود. تبدیل‌های حرارتی معمولا از جنس مس هستند. مس رسانایی خوبی دارد و همچنین ارزان است. برخی دیگر از مبدل‌های حرارتی از جنس استیل هستند که نسبت مس گران‌تر بوده، اما بازدهی حرارتی بهتری دارند. در نهایت می‌توان گفت که به خاطر دلایلی که ذکر شد، بیشتر مبدل‌ها از جنس مس هستند.
مبدل حرارتی پکیج از لحاظ کاربردی به دو دسته تقسیم می‌شوند: مبدل حرارتی تک منظوره، مبدل حرارتی دو منظوره. مبدل تک منظوره شامل یک مسیر بوده و فقط آب مدار گرمایشی از آن عبور می‌کند. اما مبدل دو منظوره دارای دو مسیر است. این مسیرها برای آّ مدار گرمایشی و آب مدارمصرفی طراحی شده‌اند. مبدل دو منظوره در بخش تبدیل حرارتی، تعدادی تیغه دارد که به آنها فین گفته می‌شود. هر چه تعداد پره‌های فین بیشتر باشد گرمای بیشتری از شعله دریافت می‌کنند، اما ممکن است در مسیر عبور جریان دود، انسداد ایجاد کند. در پکیج‌های فن‌دار از مبدل‌هایی استفاده می‌شود که تعداد پره‌های فین بیشتری دارند.
علل خرابی مبدل حرارتی چیست
در ادامه بررسی مبدل حرارتی پکیج می‌خواهیم، به بررسی علل خرابی مبدل حرارتی بپردازیم. دو عامل اصلی باعث فرسایش و خوردگی در این قطعه می‌شود. وجود رسوب آهک و تجمع لجن این دو عامل هستند. در زیر به بررسی این دو عامل می‌پردازیم:
به وجود آمدن رسوب آهک:
در آب شهری همیشه مقداری املاح وجود دارد. آهک یکی از این املاح است. در برخی از مناطق که آب سختی بیشتری دارد، میزان آهک در آب بیشتر است. بنابراین جریان آب در لوله‌های مبدل حرارتی پکیج، باعث به وجود آمدن رسوب آهک می‌شود. وجود رسوب آهک باعث مسدود شدن مسیر آب در مبدل می‌گردد و در نهایت باعث پایین آمدن راندمان و کارایی پکیج می‌شود. در زمانیکه رسوب آهک به وجود می‌آید، صدای غیرعادی و آزاردهنده‌ای در زمان فعالیت پکیج به گوش می‌رسد. برای از بین بردن این مشکل باید مبدل حرارتی با اسید یا سایر مواد شیمیایی مخصوص شسته شود.
تجمع لجن در مبدل حرارتی:
گردش آب بین رادیاتور و شوفاژ تا پکیج، باعث می‌شود که پس از مدتی، یک توده مثل لجن در لوله‌های مبدل به وجود بیاید. این توده باعث می‌شود که مسیر گردش آب مسدود شود. در این حالت نیز صدای غیرعادی و آزارهنده‌ای از پکیج به گوش می‌رسد. همچنین اگر در زمان هواگیری رادیاتور و شوفاژ، آب خارج شده، سیاه باشد، نشان‌دهنده این است که در لوله‌های مبدل، لجن تشکیل شده است. برای رفع این مشکل نیز باید لوله‌های مبدل، شستشو داده شود.
جنس مبدل حرارتی پکیج از چیست
مبدل حرارتی پکیج در کنار مشعل قرار دارد و دمای شعله معمولا 700 الی 900 درجه سانتیگراد است. در تمامی مدتی که پکیج روشن است، مشعل نیز در حال کردن می‌باشد. به همین دلیل که مبدل حرارتی به مدت زیاد در معرض حرارت با دمای بالا قرار دارد، باید از جنسی با کیفیت و مقام در برابر حرارت ساخته شده باشد. ترکیب آلیاژ کروم و فولاد ضد زنگ، مقاومت بالایی در برابر حرارت بالا و فرسایش دارند. به همین دلیل در اکثر پکیج‌ها این ترکیب برای مبدل استفاده می‌شود. برخی از کارخانههای تولیدی برای این قطعه از آلومینیوم استفاده می‌کنند. آلومینیوم رسانایی حرارتی خوبی دارد و همچنین وزن پایینی دارد، اما در مقایسه با فولاد ضد زنگ در برابر خوردگی مقاومت کمی دارد. معمولا هر دو نوع مبدل‌ها در شروع راندمان گرمایی یکسانی دارند اما با گذشت زمان، مبدل آلومینیومی دچار افت راندمان و کارایی گرمایی می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی مبدل حرارتی پکیج پرداختیم. در یک تعریف ساده مبدل حرارتی، گرما را بین دو یا چند قطعه را منتقل می‌کند. مبدل حرارتی در کنار مشعل قرار دارد و گرمای شعله مشعل را به آبی که در لوله‌ها جریان دارد، منتقل می‌کند.
یک مقاله در مورد تفاوت پکیج دیواری با زمینی بخوانید.
